Apple gửi cảnh báo an ninh toàn cầu

Trong tuần đầu tháng 5/2025, Apple chính thức phát đi cảnh báo bảo mật quy mô toàn cầu, ảnh hưởng tới người dùng iPhone tại hơn 100 quốc gia. Đây không phải là một bản cập nhật phần mềm thông thường hay khuyến cáo về hiệu năng – mà là một lời cảnh báo khẩn cấp về an toàn dữ liệu, xuất phát từ việc hãng phát hiện dấu hiệu người dùng có thể đã trở thành mục tiêu của phần mềm gián điệp cực kỳ tinh vi.

Phần mềm gián điệp đánh thuê – Mối đe dọa không dành cho số đông, nhưng cực kỳ nguy hiểm

Theo Apple, loại phần mềm gián điệp mà họ phát hiện không giống các mã độc phổ biến mà người dùng vẫn thường cảnh giác. Đây là một hình thức tấn công mạng rất tinh vi, được thiết kế có chủ đích để nhắm vào một nhóm nhỏ các cá nhân cụ thể – như nhà báo, luật sư, chính trị gia đối lập, nhà hoạt động nhân quyền và những người có ảnh hưởng lớn trong xã hội.

Đáng lo ngại hơn, các phần mềm này thường được phát triển bởi những công ty công nghệ ngầm chuyên cung cấp “dịch vụ hack thuê”, với chi phí đầu tư lên tới hàng triệu USD. Một trong những ví dụ điển hình chính là Pegasus – phần mềm gián điệp do NSO Group (Israel) phát triển, từng gây chấn động toàn cầu vì khả năng xâm nhập vào thiết bị mà người dùng không cần nhấp vào bất kỳ liên kết nào (zero-click) hoặc không biết rằng họ đang bị theo dõi.

Apple phát hiện và phản ứng thế nào?

Hệ thống nội bộ của Apple đã được nâng cấp với các thuật toán thông minh, có khả năng nhận diện những dấu hiệu bất thường từ thiết bị – cho dù chưa xác định được chính xác phương pháp tấn công. Nhờ vậy, hãng có thể chủ động gửi đi các thông báo khẩn cấp, được gọi là “Threat Notification”, đến những người có nguy cơ bị nhắm đến.

Thông báo sẽ được gửi qua 3 kênh chính:

• Tin nhắn iMessage

• Email gắn với Apple ID

• Cảnh báo hiển thị trực tiếp trên trang quản lý tài khoản Apple (appleid.apple.com)

Apple không tiết lộ cách thức phát hiện cụ thể nhằm tránh việc các tổ chức tấn công tìm cách né tránh hệ thống. Tuy nhiên, công ty khẳng định đây là cảnh báo thực tế, không phải thử nghiệm, và không quy kết trách nhiệm cho bất kỳ quốc gia hay tổ chức cụ thể nào trong thông báo gửi đến người dùng.

Tình hình hiện tại – Mức độ nghiêm trọng hơn bạn nghĩ

Chỉ trong một đợt gửi cảnh báo lần này, người dùng ở hơn 100 quốc gia đã nhận được thông tin về nguy cơ bị theo dõi. Tính từ năm 2021 đến nay, Apple đã phát đi hàng trăm cảnh báo bảo mật khác nhau, bao phủ hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ. Điều này cho thấy mối nguy này không hề cục bộ hay tạm thời, mà là một chiến dịch tấn công mạng quy mô lớn, liên tục, có chủ đích.

Một nhà hoạt động chính trị tại Hà Lan đã công khai nội dung cảnh báo từ Apple, bao gồm cả các khuyến nghị nghiêm ngặt để bảo vệ thiết bị, thể hiện mức độ lo ngại mà hãng dành cho người dùng.

Là người dùng iPhone – bạn nên làm gì ngay bây giờ?

Ngay cả khi bạn chưa nhận được cảnh báo từ Apple, việc chủ động bảo vệ thiết bị vẫn là điều cần thiết. Apple khuyến nghị tất cả người dùng iPhone, đặc biệt là những ai đang giữ vai trò nhạy cảm trong xã hội, cần thực hiện các bước sau:

🔐 6 hành động cần làm ngay để bảo vệ iPhone khỏi phần mềm gián điệp

1. Cập nhật iPhone lên phiên bản phần mềm mới nhất, để được vá những lỗ hổng bảo mật có thể bị khai thác.

2. Thiết lập mật mã khoá máy, và không dùng các mã dễ đoán như 1234 hay ngày sinh.

3. Kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) cho Apple ID để tăng lớp bảo vệ.

4. Chỉ tải ứng dụng từ App Store – không cài đặt từ nguồn không rõ ràng, không dùng file cài đặt ngoài.

5. Tránh mở liên kết hoặc tệp đính kèm từ người lạ hoặc các nguồn không xác thực.

6. Sử dụng mật khẩu riêng biệt cho từng dịch vụ, hạn chế dùng chung một mật khẩu cho nhiều tài khoản.

Nếu bạn thuộc nhóm người có lý do tin rằng mình có thể bị giám sát, Apple gợi ý nên bật “Chế độ phong tỏa” (Lockdown Mode) – một tính năng bảo vệ nâng cao có trên iOS:

Cách bật Chế độ phong tỏa:
Vào Cài đặt > Quyền riêng tư & Bảo mật > Chế độ phong tỏa > Bật

Khi bật tính năng này, iPhone sẽ hạn chế nhiều chức năng như mở liên kết, chạy file, các cuộc gọi FaceTime lạ, v.v... nhằm giảm thiểu khả năng bị tấn công. Dù có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm sử dụng thông thường, đây là lá chắn mạnh mẽ dành cho những người cần mức bảo vệ tối đa.

Lưu ý quan trọng từ Apple – tránh lừa đảo mạo danh cảnh báo

Apple cũng nhấn mạnh rằng, các thông báo Threat Notification chính thức sẽ không bao giờ yêu cầu bạn:

• Nhấp vào liên kết lạ

• Tải về ứng dụng hoặc cấu hình cài đặt từ bên ngoài

• Nhập mật khẩu Apple ID

Nếu bạn nhận được bất kỳ email hay tin nhắn nào mang danh Apple nhưng có dấu hiệu trên, đó rất có thể là chiêu trò lừa đảo (phishing).

Kết luận: An toàn số là trách nhiệm của mỗi người dùng

Dù phần mềm gián điệp đánh thuê không nhằm vào số đông, việc Apple phát cảnh báo ở quy mô hơn 100 quốc gia là lời nhắc nhở rõ ràng rằng bảo mật không còn là vấn đề của riêng ai. Khi bạn mang theo smartphone – tức là mang theo cả thế giới cá nhân – thì việc bảo vệ nó khỏi bị theo dõi là việc không thể chậm trễ.

Minh Hoàng Mobile – Hệ thống bán lẻ công nghệ tại Hải Phòng cam kết luôn đồng hành cùng khách hàng không chỉ trong việc sở hữu thiết bị tốt, mà còn trong hành trình bảo vệ thông tin cá nhân một cách toàn diện.